بررسی جنبه های نمایشی در طومار جامع نقالان معروف به "هفت لشکر"

پایان نامه
چکیده

چکیده هفت لشکر از جمله نمونه های "طومارجامع نقالان" در عهد قاجار است که توسط نقالی گمنام در سال 1292 هجری قمری کتابت شده است. هفت لشکر در اصل نام یکی از نبرد-روایت های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج بر یکی ازطومارهای جامع نقالان نیز اطلاق شده است. طومارها از جمله نمونه مذکور، نسخه های منثور و مدونی به عنوان مأخذ نقالان برای داستان سرایی بوده است که نقل های حماسی غالباً از آغاز کار کیومرث تا پایان شهریاری بهمن و همای یا داراب را دربردارد. بررسی جنبه ها و عناصر نمایشی در ادب فارسی، بهره مندی این پهنه گسترده از مایه های دراماتیک را آشکار می سازد. هرچند ادبیات نمایشی به مثابه "نوع" ادبی در ادب کهن فارسی وجود نداشته است اما جنبه های نمایشی در انواع گوناگون شعر و نثر آن به چشم می خورد. جنبه روایی متن، عامل پیوستگی و ارتباط ادبیات و نمایش است. روایت داستان با حرکات نمایشی و قرار گرفتن راوی به جای اشخاص مختلف و تقلید حالات و حرکات آنان، روایت داستانی را به سمت روایت نمایشی هدایت می کندکه به آن" داستان گویی نمایشی" گفته می شود. گرچه نقال، در روایت خود به الگوپذیری از نقل های کهن نظر داشته است امّا دخل و تصرف های ذهنی او، زمینه جهت دهی نمایشی متن را فراهم ساخته است. بهره گیری از این شیوه و کاربرد روایت و حوادث تودرتو به عنوان "اپیزود"، ساختمان نمایش بخشرویدادی "روایت در روایت" و متفاوت با درام اوجگاهی را در طومار جامع نقالان تأیید کرده است. عناصر مختلفی همچون حضور "شخصیت های حادثه محور و کنش زا" به شکل قراردادی و افسانه ای و انواع گوناگون "توصیف های روایی- نمایشی"، از الگوی روایی- بخشرویدادی این تئاتر عامیانه بهره گرفته و ساختمان نمایشی طومار جامع نقالان را تثبیت کرده است. همچنین "گفتگوهای پیش برنده" با ساختاری دراماتیک و بخشرویدادی، "صحنه پردازی"، "تعلیق" و کاربرد دراماتیکی زبان حماسی نیز به کارکرد نمایشی اثر انجامیده است. افزون بر این، ارتباط دوسویه و تنگاتنگ قصه و نمایش درکنار وجود عناصر نمایشی در بطن قصه ها، عامل مهمی در بسط و گسترش داستان ها و ورود عناصر جدید در ساختمان نقل های شفاهی بوده است که کوشش شده تا این عناصر برای خواننده تحلیل شود. واژگان کلیدی: طومار جامع نقالان ، هفت لشکر، ادبیات نمایشی، نقالی، داستان های حماسی

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ساختاری زبان حماسی در طومار جامع نقالان معروف به هفت لشکر

زبان به مثابة شکل دهندة ساختمان داستان در تحلیل ساختار آن اهمیت ویژه­ای دارد. براساس این دیدگاه، ساختار زبان و چگونگی کاربرد و ارتباط زیبایی شناسی و فرازبانی، نوع آن را در ارتباط با مضمون کلی اثر مشخص می سازد. زبان حماسی- که یکی از ارکان اساسی این متون است - قابلیت های ساختاری همچون به کارگیری کلمات، نحو کلام، لحن متناسب با فضا و حس حماسی در سطوح مختلف آوایی، لغوی و غیره را دارد. در ادب شفاهی ...

متن کامل

نقش تعلیق رویدادگرا در ساختار نمایش روایی طومار جامع نقالان، معروف به «هفت‌لشکر»

هنر نقالی به‌­عنوان یکی از کهن­‌ترین نوع (ژانر) روایی‌ـ نمایشی، در ارتباط دوجانبه­‌ی زبانی و حرکتی نقال با عامه­‌ی مردم، به منظور خلق داستانی تأثیرگذار از یک سو و نقش قابل­ توجه نقال در دخل و تصرف و برافزوده­‌های داستانی در متن طومار موردنظر از سوی دیگر، شگردهای خاصی را در قالب روایتگری و داستان­گویی نمایشی در بطن آنها آشکار ساخته‌­است. در این میان، هفت لشکر از جمله نمونه­‌های «طومار جامع نقالا...

متن کامل

نقش ویژگی های روایتی در افزایش ظرفیت های نمایشی طومار جامع نقالان

هفت­لشکر ازجمله نمونه­های طومار جامع نقالان در عهد قاجار است که نقالی گمنام در سال 1292ق آن را­ کتابت کرده ­است. هفت­لشکر در اصل نام یکی از نبرد- روایت­های مشهور نقالی است که از روی شهرت و رواج به یکی از طومارهای جامع نقالان نیز گفته شده است. جنبه روایی متن عامل پیوستگی ادبیات و نمایش است. تقلید حالات و حرکات اشخاص به­وسیله راوی، متن را به ­سمت داستان­گویی نمایشی رهنمون می­سازد. در این میان دخل...

متن کامل

بررسی جنبه های نمایشی در آ یینها و رسم های مردم کمیجان ایران

چکیده هدف این مقاله بررسی جنبه های نمایشی 78 آ یی ن نمایشی مردم کمیجان، میلاجرد و 67 روستای تابعه است. شهرستان کمیجان دارای 206 پارچه آبادی و حدود 45 هزار نفر جمعیت است، که تقریباً نیمی از جمعیت کل آن را زنان تش یکل می دهند. مردم شهرستان کمیجان به سه زبان تاتی، آذری و فارسی گفت وگو میک‌نند. این مقاله محصول 16 ماه مطالعات میدانی نگارندگان در 67 روستای کمیجان است که در نهایت به دست هبندی، باز...

متن کامل

شخصیّت های نمایشی در هفت پیکر نظامی

هفت پیکر نظامی، یکی از متون جذّاب ادبیّات کلاسیک فارسی است. این اثر، از عناصر داستانی و نمایشی فراوانی بر خوردار است که یکی از آنها شخصیّت پردازی جذّاب آن است. در این متن، شخصیّت پردازی به شیوه ای نمایشی و نزدیک به بسیاری از رمان های امروزی است، چرا که در آن علاوه بر اشارۀ مستقیم به ویژگی های ظاهری شخصیّت ها و گفتار و رفتار شان، ابعاد مختلف شخصیّتی آنها با ارتباطی منطقی و حساب شده، برای مخاطبان به نما...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده ادبیات

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023